hà nội - thành phố vì hòa bình
"Tháng Ba bất chợt một ngày trắng tinh hoa sưa về đây..." Đó là một trong những ca từ được nhạc sỹ Giáng Son viết về 12 mùa hoa của Hà Nội. Mỗi mùa, Hà Nội lại mang một vẻ đẹp riêng biệt với từng sắc hoa khác nhau. Không rực đỏ như phượng vĩ, không nổi bật như tím bằng lăng, cũng không ngạt ngào mùi hương như hoa sữa, hoa sưa lưu lại trong tâm trí những người yêu Hà Nội một nét rất riêng.
Khi thời tiết vẫn còn vương vất chút lạnh của mưa xuân, vào những ngày cuối tháng Hai, đầu tháng Ba này dạo quanh một vòng Hà Nội chúng ta bắt gặp sắc trắng tinh khôi của những chùm hoa sưa đang bung nở trắng xóa như bông tuyết khắp các con phố của Thủ đô. Màu trắng tinh khiết của hoa sưa đã trở thành nét đặc trưng, thân thương của phố phường Hà Nội.
Theo một truyền thuyết về hoa sưa, cách đây rất lâu rồi, có một chàng trai và cô gái trẻ yêu nhau tha thiết. Thế rồi một ngày nọ, chàng trai phải lên đường ra trận. Trước khi ra đi, chàng tặng cho nàng một cây nhỏ trồng trong vườn nhà và dặn: “Nếu mai này cây lớn trổ hoa màu đỏ thì chắc chắn anh sẽ trở về. Còn nếu cây nở hoa màu trắng thì em hãy đi lấy chồng…”. Cô gái chờ đợi nhiều năm, nhưng không thấy bóng dáng người yêu trở lại. Trong những năm đó, cây mà chàng trai đã trồng lớn lên xanh tốt. Rồi đến một mùa xuân, cây trổ hoa toàn một màu trắng tinh. Người con gái khóc than trong đau thương. Ngày hoa trổ bông trước hiên nhà, nước mắt cô rơi, tan vỡ như hàng vạn cánh hoa trắng li ti, tinh khiết. Những cánh hoa sưa cứ thế mong manh cuốn mình vào gió. Nhưng nàng không đi lấy chồng theo nguyện vọng của người thương. Mà vẫn đợi chờ trong tuyệt vọng mang trong mình một nỗi nhớ da diết, nhớ đến hóa dại. Cứ mỗi độ xuân sang khi hoa sưa nở, người đàn bà chung tình ấy lại trở điên và thường khóc dưới gốc cây sưa trắng ngần…
Cây hoa sưa suốt cả năm vốn vẫn đứng lặng im. Nhưng đến thời điểm hoa nở rộ, rợp trắng một góc trời. Vẻ đẹp dịu dàng của loài hoa tạo nên một sức hút kỳ lạ với những người đi đường, bao người phải ngẩn ngơ, ngỡ ngàng với vẻ đẹp mộng mơ, tinh khôi mà chúng tạo nên. Màu hoa trắng không tì vết, hương thơm nhẹ nhàng đến mức nếu cả cây không đồng loạt nở hoa, người ta dễ nghĩ đây là loài hoa “có sắc mà không có hương”. Hoa đến chẳng bảo trước, đêm trước chỉ là những cành khẳng khiu vậy mà hôm sau bất chợt khoác trên mình tà áo trắng tinh khôi, bồng bềnh cho ta cảm giác bình yên. Sở dĩ hoa sưa được chú ý nhiều bởi “sắc”. Vì màu trắng tinh khôi ấy khiến không ít người mê mẩn. Hoa sưa kết thành khối, thành chùm lớn, nhỏ. Mỗi lần nở, từng chùm hoa bung ra trắng muốt như những bông tuyết phủ kín cả cây, át đi cả màu xanh của lá, rực sáng cả góc phố. Những góc phố có hoa sưa cũng vì thế mà đẹp đến ngỡ ngàng. Những chùm hoa nhỏ bé và khiêm nhường cứ sáng bừng lên trên từng con phố, lung linh như bạch ngọc.
Hoa sưa đẹp nhưng mùa lại ngắn, mỗi năm hoa chỉ nở một lần. Hoa nở rất nhanh nhưng cũng chóng tàn, nhưng chỉ cần qua một đêm, hoa lại nhanh chóng rụng rơi theo gió, nhường chỗ cho sắc lá xanh non. Hay mỗi khi có cơn gió thổi qua, hàng chục, hàng trăm bông trắng rơi xuống, cánh hoa phủ đầy như một tấm thảm hoa trắng xinh trên đường phố Hà Nội. Nét mong manh ấy khiến cho con người ta cảm thấy lòng mình dường như nhẹ nhàng, thanh thản và cũng khiến mảnh đất Hà Nội vốn nhộn nhịp, đông đúc bỗng chốc thoáng bình yên, dịu dàng. Hoa sưa ngoài vẻ đẹp làm say đắm lòng người cây còn có khả năng lọc không khí. Gỗ sưa trắng có mùi thơm có mùi thơm nhạt, nhưng dễ ngửi như trầm hương là tượng trưng cho sự cao quý, vinh hoa.. Ngày xưa, trong phủ vua chúa, gỗ cây hoa sưa trắng được dùng để đóng băng gỗ cao cấp vì có vân gỗ đẹp, thớ gỗ mịn màng. Ngày nay, gỗ loài cây này được dùng làm đồ thờ cúng, sập, bàn ghế,... Ngoài ra cây còn là dược liệu có nhiều công dụng trong Đông y, chữa được nhiều bệnh như kháng khuẩn, điều trị sốt rét, ngừa ung thư,...
Hoa sưa dường như đều hiện diện ở những con phố đẹp nhất của Hà Nội. Trên các con phố như Hoàng Hoa Thám, Phan Đình Phùng, Giảng Võ, Thanh Niên, Điện Biên Phủ, chùa Một Cột, hay bên vườn hoa Lý Thái Tổ ven Hồ Gươm, hoa sưa nở trắng trời khiến những con đường này vốn đã lãng mạn, nay lại thêm phần thơ mộng, dịu dàng. Cũng bởi thế đến mùa hoa sưa trên những con phố này luôn đông vui, tấp nập bởi dòng người đến đây chụp lại những tấm hình đẹp cho riêng mình, lưu giữ kỷ niệm mùa hoa đẹp làm say đắm lòng người.
Trong vẻ đẹp lãng mạn, mộng mơ của Thủ đô, không có gì tuyệt vời hơn khi được dạo bước dưới sắc hoa sưa trắng trời. Dưới những con đường nở rộ hoa sưa cùng làn gió xuân nhẹ nhàng. Và hoa sưa đã trở thành một trong những mùa hoa thân thương, biểu tượng đặc trưng về sắc hoa gọi mời tháng Ba của phố phường Hà Nội./.
Ngân An