hà nội - thành phố vì hòa bình
HAUFO - Với những du khách trong và ngoài nước, họ luôn cảm thấy tò mò với lối kiến trúc lạ mắt khu phố cổ Hà Nội.
Diện tích của một ngôi nhà ống
Đến với phố cổ Hà Nội, người ta luôn cảm thấy tò mò với những ngôi nhà 1, 2 tầng lợp mái, san sát nhau mang nét cổ kính. Chúng tôi gọi đó là “nhà ống”; Những ngôi nhà mặt tiền chỉ khoảng 5m, diện tích vỏn vẹn 30 - 50m2, nhưng sâu hun hút. Như ngôi nhà tôi đã ở từ nhỏ trên phố Hàng Bồ, lối vào chỉ lọt được một chiếc xe máy, nhưng sâu tới 70m.
Diện tích không lớn, nhưng với sự khéo léo và tinh tế, người Hà Nội xưa vẫn sắp xếp hệ thống các phòng “đâu ra đó”. Mặt tiền để làm nơi bán hàng, sâu bên trong là các gian phòng: phòng ngủ, phòng tiếp khách, gác lửng, khoảng sân nhỏ,...
Sinh hoạt trong một ngôi nhà ống
Hầu như những người sống trong một căn nhà ống là người nhà, mỗi phòng ngủ là một gia đình nhỏ; gian giữa thường là phòng khách. Nơi tiếp khách cũng là nơi đặt bàn thờ tổ tiên, ăn uống tụ tập mỗi khi gia đình có dịp quan trọng.
Bé nhỏ như thế, nhưng những căn nhà ống luôn có những khoảng sân, còn được gọi là “giếng trời”, đủ để thoáng khí và sinh hoạt hàng ngày. Các hoạt động như làm hàng, rửa bát, giặt quần áo, đánh răng rửa mặt,... đều diễn ra ở đây. Đến tối, các khoảng sân này được tận dụng để xe máy.
Thực trạng và bảo tồn nhà ống phố cổ
Khu phố cổ Hà Nội được cho là “bảo tàng về lối sống đô thị cổ” của Việt Nam. Tuy nhiên, theo thời gian, khu phố ngày càng có dấu hiệu xuống cấp và ô nhiễm, gây mất mỹ quan đô thị. Dân cư đông, chen chúc trong những ngôi nhà ống chật chội; việc cải tạo và xây dựng vô tội vạ của nhiều hộ dân khiến khu phố cổ không còn vẻ vẹn nguyên như trước.
Hiện nay, vấn đề bảo tồn khu phố cổ đang được Thành phố quan tâm và nghiên cứu kĩ lưỡng. Trong “Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050” được Thủ tướng chính phủ phê duyệt, định hướng với khu phố cổ: “… cần cải tạo chỉnh trang để gìn giữ phát huy các giá trị đô thị lịch sử, bổ sung hoàn thiện hệ thống hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật trong khu vực; không phát triển công trình cao tầng, giảm mật độ xây dựng và mật độ cư trú; bảo tồn đặc trưng, cấu trúc đô thị cũ và bảo vệ phát huy giá trị cảnh quan các công trình kiến trúc…”
Tuy vẫn còn nhiều khó khăn và thách thức, nhưng hy vọng, với sự nghiêm túc đồng lòng chung tay, chung sức của chính quyền và người dân, khu phố cổ Hà Nội sẽ được gìn giữ và nâng tầm giá trị, trở thành động lực cho sự phát triển.
Du khách quan tâm đến nhà ống phố cổ, có thể tới địa chỉ số 87 Mã Mây, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội để tham quan và cảm nhận.
Nguyễn Hương Giang